Lot Vekemans (Oss, 1965) genoot na haar studie Sociale Geografie een opleiding aan de schrijversvakschool ’t Colofon in Amsterdam. Sinds 1995 schrijft ze toneelteksten en is als toneelschrijver een internationale ster. Haar werk is in tweeëntwintig talen vertaald en in meer dan vijfendertig landen opgevoerd, van China tot de Verenigde Staten en van Duitsland tot Uruguay. Ze ontving meerdere prijzen voor haar toneelwerk. Haar debuutroman Een bruidsjurk uit Warschau (2012) ontving een nominatie voor de Anton Wachterprijs en is in meerdere talen vertaald. De verdwenene is haar tweede roman.
Het verhaal
Een radeloze moeder stuurt haar onhandelbare zestienjarige zoon voor een tijdje naar zijn geëmigreerde oom Simon, het buitenbeentje van de familie. De vijftigjarige Simon woont al 25 jaar in Canada. Hij heeft met tegenzin toegestemd, en al snel blijkt de nieuwe huisgenoot zijn zo gekoesterde zelfstandigheid wel erg in het nauw te brengen. Om van het gezeur van de verveelde puber af te zijn, stemt Simon in met een dagtrip naar de Rocky Mountains. Daar ontmoeten ze twee enthousiaste bergwandelaars, Chris en zijn zoon. Die nemen de jongen mee op een dagtrip, terwijl Simon in het toeristische bergplaatsje achterblijft. De drie wandelaars komen met grote verhalen terug en willen de twee dagen daarna ‘écht’ de bergen in. De volgende ochtend is het trio spoorloos, ze hebben uitgecheckt zonder een bericht achter te laten. Net als in haar toneelstukken geeft Lot Vekemans in haar tweede roman een inkijk in de donkere kamers van de menselijke ziel, door op zoek te gaan naar de verborgen drijfveren achter ons dagelijks doen en laten.
Roman i.p.v. toneelstuk
Waarom schrijft een succesvolle toneelschrijver een roman, zou je denken. Wie De verdwenene leest, begrijpt dat al snel: het thema waar het in dit verhaal om draait, is niet gemakkelijk te vangen in een toneelopvoering. De gedachtenwereld en gevoelens waar de hoofdpersoon Simon mee worstelt, maken een groot deel uit van het vertelde verhaal. Daarbij speelt het zich op veel verschillende plekken af. Een film zou wel iets kunnen zijn, d.w.z. met acteurs die goed zijn in het woordeloos overbrengen van de opgekropte emoties en onderlinge wrijvingen. Maar er een roman van maken is zonder meer de juiste keus geweest om het thema optimaal uit te kunnen werken: de zoektocht van Simon naar zichzelf.
Wie is De Verdwenene?
Hoewel het verhaal in eerste instantie een spannend relaas lijkt over de zoektocht naar een verdwenen puber, wordt langzamerhand duidelijk dat Simon erg met zichzelf in de knoop zit. De aanwezigheid van de jongen (hij heet Daan, maar Simon heeft het steeds over "de jongen") irriteert Simon aanvankelijk mateloos. De jongen reageert daar recalcitrant op. De relatie staat op scherp, voor beiden.
Eenmaal in De Rocky Mountains gaat Simon steeds meer naar zijn eigen rol kijken. Hij herkent dingen in het gedrag van Daan, observeert hoe de jongen reageert op de veel spontanere Chris. En ziet hoe diens schuchtere zoontje geen aandacht krijgt van zijn vader, omdat die zich liever met de enthousiaste Daan bezig houdt. Terugkijkend op zijn leven begint hij zich te realiseren dat zijn gedrag dat van anderen mede bepaald heeft en dat zijn leven ook anders had kunnen verlopen.
De verdwijning van Daan brengt heel wat spanning en chaos met zich mee, maar ook een omslag voor Simon. De manier waarop Lana, een politieagente, met hem omgaat, maakt hem vriendelijker en hij begint te begrijpen dat vluchten, contacten uit de weg gaan en je altijd de mindere en slachtoffer voelen, averechts werkt als je gelukkige relaties op wilt bouwen.
Het is spannend of Daan uiteindelijk levend gevonden zal worden, maar belangrijker blijkt: Simon vindt zichzelf terug. "Hij was er weer", luidt de laatste zin van de roman. En dat slaat op Simon.
Schrijfstijl
Lot Vekemans heeft een vlotte schrijfstijl met heldere, bondige zinnen. Ze laat genoeg aan de verbeelding over, waardoor ze de spanning in het verhaal moeiteloos vasthoudt. Haar dialogen zijn natuurlijk, ook de innerlijke stem van Simon. Onopvallend werkt ze naar de bewustwording van Simon toe. Een geslaagde tweede roman.
Lot Vekemans - De Verdwenene. Amsterdam, Cossee, 2021. Pb., 251 pg., isbn 978-90-5936-941-2.
© Jannie Trouwborst, oktober 2021.
Vanaf 25 februari 2021 is een mini podcastreeks te beluisteren over de
nieuwste roman van Lot Vekemans. In vijf afleveringen van circa 7
minuten vertelt Vekemans over de thema’s in het boek, over de
ontstaansgeschiedenis en haar reizen naar Canada. In aflevering zes
leest ze een stukje voor. Alle delen zijn HIER te
beluisteren.
