In 1999 schreef Gerbrand Bakker het jeugdboek: Perenbomen bloeien wit. Het werd vertaald in het Duits en er verscheen zowel in Nederland als in Duitsland een tweede druk van. Toch kenden maar weinigen dit boek. Na het succes van zijn eerste roman voor volwassenen (Boven is het stil) leek het zijn uitgever een goed idee dit jeugdboek om te vormen tot een roman voor volwassenen. Men moet het ijzer smeden als het heet is, nietwaar?
In interviews werd uiteraard met enige regelmaat gevraagd naar de aard van de aanpassingen. En in recensies van de herziene uitgave werd gesuggereerd dat er sprake was van het bewerken van een “kinderboek”. Gerbrand Bakker hield steeds vol dat het om een klein aantal, niet belangrijke wijzigingen ging. En dat het van oorsprong een boek voor jongeren was, geen kinderboek. Om zelf mijn conclusies te kunnen trekken, besloot ik om de 1e versie naast de huidige te leggen en dat leverde toch wel een interessant beeld op.
Mijn eerste conclusie moet zijn, dat het boek op meer plaatsen aangepast is, dan gesuggereerd wordt. Op tientallen plekken zijn er kleine verschillen tussen beide uitgaven. Een enkele maal zijn die niet echt van belang: guldens worden euro's, jaartallen en dagen van de week zijn aangepast. De naam van moeder is van Marianne veranderd in Marian (stond wat minder lief, volgens G.B.). De meeste veranderingen zijn echter vooral van belang voor de stijl: er is het nodige ingekort, bondiger opgeschreven. Daardoor lijkt de nieuwe versie qua stijl meer op Boven is het stil.
Mijn tweede conclusie is: Het was van oorsprong al een geschikt boek voor volwassenen (eventueel jongeren). Hier en daar werd extra uitleg gegeven over een “moeilijk begrip”. Het laten vervallen van deze korte uitleg (bv. "Braille, is dat niet een stippeltjestaal, lezen met je vingers?" ) doet niets aan het verloop van de tekst of het verhaal af. Dit soort uitleg werd waarschijnlijk nuttig geacht voor een jeugdboek, maar kon in het boek voor volwassenen zonder problemen weggelaten worden. Waarmee het niet alleen (weer) een roman voor volwassenen werd, maar ook een echte Bakker: kort en bondig, helder en toch suggestief.
Al met al is de tweede versie een volwaardige opvolger geworden voor Boven is het stil. Dat komt mooi naar voren in het opmerkelijkste verschil: Aan het eind van de oude versie wordt door de tweelingbroers nog gefilosofeerd over de vraag of de dood van Gerson wellicht géén ongeluk was. In de tweede versie wordt dat niet meer te berde gebracht. Daar mag de lezer dat zelf afwegen nadat hij het boek dichtgeslagen heeft. Echt Bakker dus!
Amsterdam, Pyramide, 1999. Paperback, 143 p. Isbn: 90-245-3645-6.
©JannieTr, juni 2007.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten