Tania Heimans – Hemelsleutels

Augustus 2008 - Waardering: 7,5
                               
Over de auteur:

 
Tania Heimans werd in 1969 geboren in Rotterdam. Ze is historica en maakt theatervoorstellingen. Heimans won meerdere verhalenwedstrijden en publiceerde in literaire tijdschriften. Zij liet zich voor "Hemelsleutels" inspireren door haar eigen jeugd in Rotterdam. Voor o.a. haar biografie, klik HIER .
                         
Korte beschrijving:

 
Linde is een jong meisje met een levendige fantasie en een verantwoordelijkheidsgevoel dat groter is dan ze kan dragen. Ze woont met haar ouders in Rotterdam, op de bovenverdieping van het huis van haar oma (van vaderszijde). Wanneer haar moeder de dood vindt tussen de hemelsleutels, gaat Linde op zoek naar antwoorden. Waarom vond haar moeder het leven zo zwaar dat ze van het balkon is gesprongen? En in hoeverre is Linde schuldig aan de dood van haar moeder? Haar vader en haar grootouders (van moederszijde) kunnen haar niet helpen deze vragen te beantwoorden. Zij hebben Linde juist nodig om hun verdriet te verwerken. Uiteindelijk trekt Linde haar eigen, schokkende conclusies. Conclusies die haar dwingen zich te richten tot het enige familielid dat niemand nodig lijkt te hebben: haar dementerende oma (van vaderszijde). In de verwarrende wereld van deze oude vrouw kan Linde zich verschuilen voor de harde realiteit. (Flaptekst)
                                       
Leesverslag:

Bijzonder aan dit boek is het perspectief dat Tania Heimans gekozen heeft: we zien de wereld en de gebeurtenissen door de ogen van Linde, aanvankelijk 7, later 8 en tenslotte 9 jaar (steeds rond haar verjaardag). Dat maakt het dieptrieste en rauwe verhaal luchtiger, vertederend en soms zelfs geestig. Al is de humor soms wat geforceerd, als het kind bepaalde uitdrukkingen te letterlijk opvat.
De veerkracht, het verantwoordelijkheidsgevoel en het naïeve vertrouwen van het kind vormen een schrijnend contrast met het zelfmedelijden en het egoïsme van de mensen die er voor haar zouden moeten zijn: haar vader en haar grootouders. Ze is er (ten onrechte) van overtuigd dat zij schuldig is aan de zelfmoord van haar moeder. Ze voelt zich verantwoordelijk voor haar vader en het huishouden. Ze vergoeilijkt zijn zelfzuchtigheid door haar kinderlijke verdraaiingen van zijn gedrag. Het leven wordt steeds zwaarder voor haar, zeker nadat haar ook nog een traumatische gebeurtenis overkomt, die ze met niemand kan bespreken.
Alleen bij haar dementerende oma, waar ze eigenlijk niet mag komen, voelt ze zich prettig. Daar kan ze weer kind zijn, want ze dicht deze oude vrouw een zekere fermheid toe en is er van overtuigd dat ze de hele wereld (incl. haar vader) voor de gek houdt. Ze hebben een heel bijzondere band en de adviezen van oma ("Gewoon negeren die idioten") komen als geroepen.
                          
Tot het laatst toe weet Tania Heimans de spanning er in te houden. Het kind krijgt het steeds moeilijker: zullen de grootouders de Kinderbescherming ervan kunnen overtuigen dat ze haar weg moeten halen bij haar vader? Dat mag niet gebeuren, want wie moet er anders voor pappa zorgen. Waar is oma gebleven, waar heeft pappa zoveel geld vandaan, waarom woont haar oom in oma's kamers? Ligt haar oma echt te verkommeren op de vliering? Of is de wanhoop te groot geworden voor Linde en is ze gevlucht in een fantasiewereld als overlevingsstrategie?
                             
Dit debuut is zonder meer indrukwekkend. Het laat je als lezer verward achter. Vertedering en beklemming verdringen elkaar. Het verhaal is zo verdrietig, maar omdat het zo luchtig verteld wordt, lijkt het op het kind minder impact te hebben, dan grote mensen zouden verwachten. Tot aan het schokkende einde blijkt, dat zelfs de enorme veerkracht van dit vertederende, dappere meisje haar grenzen kent.
Daarnaast is het een prachtig sfeerbeeld uit de jaren 70.
Aanbevolen!
                            
Tania Heimans - Hemelsleutels. Artemis, 2008. Paperback, 238 p., isbn 978-90-472-0043-7

© JannieTr, september 2008.