woensdag 2 mei 2018

Jan Vantoortelboom - De drager

Lezen voor je plezier?

De afgelopen weken heb ik eindelijk weer eens wat boeken gelezen puur voor mijn eigen plezier. Dat klinkt gek hè? Lezen doe je toch altijd voor je plezier? Ik zal het even uitleggen.
Ik ben niet zo'n fan van bestsellers, vaak vallen ze me tegen. Ik ga doorgaans liever op zoek naar onbekende pareltjes, om me te laten verrassen en om die onder de aandacht te kunnen brengen van andere lezers. De grote namen komen toch wel aan de beurt in diverse recensierubrieken en andere blogs. Sinds ik meewerk aan de recensiesite van De Leesclub van Alles (DLVA) is dat nog steeds mijn strategie. Maar er kwam iets bij. Ten eerste vragen die recensies om een andere aanpak dan ik gewend was op mijn blog. Zowel het lezen van het boek als het schrijven van de recensie is minder vrijblijvend en kost meer tijd. Daarnaast is het niet de bedoeling dat er van eenzelfde boek meerdere recensies op komen te staan. Logisch en meestal geen probleem gezien mijn persoonlijke voorkeuren.

Maar af en toe komt er toch wel iets voorbij dat ik graag zou willen lezen, ondanks (of juist dankzij) de aandacht die het boek kreeg van anderen. Vaak staan er dan al een of twee recensies van op DLVA. Aanvankelijk richtte ik mijn aandacht dan maar weer op een ander, minder bekend boek, maar ineens wilde ik graag weer eens lezen waar ik zin in had, zonder me verder iets af te vragen. DLVA loopt uitstekend, er komen steeds meer medewerkers bij, er staan inmiddels honderden recensies op en de site krijgt duizenden bezoekers per dag. Als ik dus af en toe even spijbel om iets te lezen uitsluitend voor mijn plezier, dan zal dat geen enkel probleem zijn.

Jan Vantoortelboom - De drager

Een van de eerste boeken die daarvoor in aanmerking kwam, was De drager van Jan Vantoortelboom. Eerder las ik van hem De man die haast had (KLIK HIER). Graag had ik ook andere boeken van hem gelezen, zoals De verzonken jongen en Meester Mitrailette. Maar het kwam er gewoon niet van. Tijd voor een inhaalslag, temeer daar hij alweer bezig is met zijn volgende boek. 

Waar gaat het over?
In ‘De drager’ van Jan Vantoortelboom bekommeren een vader, Bruno, en een peetoom, Nicholas, zich om een ziek kind. Als gedreven en compromisloze bioloog ontkomt de vader niet aan het gedachtegoed van Darwin. Hij is gewend aan de meedogenloze overlevingsstrijd in de natuur, waar alleen gezonde dieren bestaansrecht hebben, en begint te twijfelen aan het bestaansrecht van de niet-volmaakte mens. De peetoom kent de meedogenloze natuurwetten, maar kan niet bevroeden welke consequenties die uiteindelijk zullen hebben. 

Nicolas is enig kind. Hij voelt zich vaak eenzaam. Als hij zijn ouders vraagt waarom hij geen broertje of zusje heeft, krijgt een antwoord dat hem schokt. Hij had een tweelingbroer die in de moederschoot is overleden, doordat hij als foetus alle voedingsstoffen naar zich toe trok. De gevoelige Nicolas houdt er een schuldcomplex aan over, dat zijn gehele leven zal beheersen. De kwetsbaarheid van kinderen en het verdriet bij ziekte of verlies doen hem besluiten zelf geen kinderen op de wereld te zetten. Het kost hem zijn relatie, maar hij besluit zijn leven te wijden aan het veiliger maken van de wereld voor kinderen.
Als er tijdens zijn jeugd naast hem een jongen komt wonen van zijn eigen leeftijd heeft hij eindelijk het gevoel toch een beetje een broer te hebben. Maar Bruno is heel anders dan Nicolas en er gebeuren dingen bij Bruno thuis die Nicolas niet goed kan begrijpen.

De jongens groeien op tot mannen. Bruno wordt bioloog en Nicolas gaat werken in de ICT sector. Jan Vantoortelboom grijpt de verschillende werkvelden aan om enkele vooroordelen op zijn kop te zetten. Waar je van Bruno liefde voor de natuur en gevoeligheid zou verwachten en van Nicolas pragmatiek, statistiek, rechtlijnigheid en cijfers boven emoties is het in dit verhaal juist andersom. Bruno trouwt. Zijn zoon Miko blijkt een ernstige erfelijke ziekte te hebben door een speling van de natuur: beide gezonde ouders blijken de drager van een ziekmakend chromosoom. Gaandeweg het verhaal blijkt dat peetoom Nicolas meer begaan is met de jongen dan zijn eigen vader. Bruno stelt zich hard op en laat vrouw en kind steeds vaker alleen om veldonderzoek te gaan doen. Weer een omkering: zorgzame peetoom tegenover onverschillige en afstandelijke vader.

Om deze feiten heen weeft Vantoortelboom een spannend en beklemmend verhaal. Aan de hand van de flashbacks van Nicolas over zijn jeugdvriend en via de e-mails die deze hem geregeld stuurt, vormt de lezer zich een beeld van Bruno dat er steeds bedreigender uit gaat zien. Langzamerhand wordt duidelijk waartoe Bruno allemaal in staat is. Is zijn meedogenloosheid ook een afwijking? Toch komt het slotakkoord aan als een dreun, ook al begin je al een paar bladzijden eerder te vrezen wat er gaat gebeuren.

Schitterend opgebouwd dit verhaal. Met verrassende karaktertekeningen, gevoelige thema's, spannende verhaallijnen en onverwachte gebeurtenissen. Hoe knap de structuur is, merk je eigenlijk pas goed bij een tweede lezing. Ik ga binnenkort maar eens beginnen aan een van zijn beide andere boeken.

Jan Vantoortelboom - De drager. Amsterdam, Atlas Contact, 2017. Geb., 187 pg., isbn:978-90-254-4624-6.

© Jannie Trouwborst, mei 2018.

10 opmerkingen:

  1. Fijn dat je zo hebt genoten van dit boek. Het is inderdaad heel mooi opgebouwd. Je zal zien dat de 2 eerste boeken van hem toch nog iets helemaal anders zijn, dus zeker lezen!

    En ja, lezen voor het plezier stel ik nu ook voorop, zeker als het wat drukker wordt (om die reden ben ik zelfs gestopt met recenseren).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helemaal stoppen zal ik niet, ik heb nu eenmaal een missie wat betreft Nederlandse en Vlaamse literatuur. Maar een beetje minder moet kunnen.

      Verwijderen
    2. Neen, zeker blijven verder doen! Jouw recensies zijn altijd zo mooi.

      Verwijderen
  2. Wat heb je dat mooi beschreven, Jannie! Ik ga dit boek nu dikgedrukte letters geven in mijn lijst... En fijn dat je weer eens een boek hebt gekozen alleen maar omdat je er zelf zin in had.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel. En er volgen meer. De recensieboeken lees ik meestal ook wel met plezier hoor. Maar dit geeft wat meer ontspannen leesplezier. Ik heb sterk het gevoel dat jij ook van dit boek zult kunnen genieten, dus ja: doen!

      Verwijderen
  3. Ik vind Jan Vantoortelboom ook zo fijn schrijven. 'Meester Mitraillette' vond ik zo bijzonder dat ik vrijwel daarna 'De man die haast had' heb gekocht. Goede leeskeuze Jannie.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik heb Meester Mitrailette van hem gelezen, vond het meesterlijk goed, verder heb ik nog geen boeken van hem gelezen dus zowel De drager als De man die haast had zet ik op mijn te lezen lijst. Ik kan mij voorstellen dat het fijn is om weer eens iets te lezen en recenseren dat je zelf gekozen hebt. Ik vind je recensie erg mooi geschreven, je sleept mij mee het verhaal door, mooi!!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel Sandra. De boeken die ik wil recenseren kies ik ook zelf hoor. Maar soms wil ik wel eens een boek lezen waar al genoeg recensies over geschreven zijn en die schoten er dan vaak bij in omdat ik daar geen tijd voor maakte.

      Verwijderen
    2. Ah duidelijk!

      Verwijderen