Met interesse heb ik het boek gelezen dat de jongste dochter van Elsschot over haar moeder Fine schreef. (Al eerder schreef zij Willem Elsschot, mijn vader en Willem Elsschot en de piano.) Tal van foto’s, anekdotes en verwijzingen naar fragmenten of hoofdpersonen uit Elsschots werk illustreren het verhaal, dat toch hier en daar een ander licht werpt op de grote Vlaamse schrijver en zijn verhouding tot zijn vrouw en kinderen. Een biografie in de ware zin des woord is het niet geworden, maar misschien juist daardoor zo leesbaar. Een waarschuwing vooraf: enige kennis van het werk van Elsschot is bij het lezen eigenlijk wel vereist. Ook al gaat het boek over Fine, het is slechts interessant als een document over de vrouw van Elsschot.
Voor de samenvatting van het verhaal citeer ik uit de boekrecensie van Biblion en de tekst op de achterflap:
Biblion: Er stond Ida De Ridder een beperkt aantal bronnen ter beschikking: de herinneringen van haarzelf en haar broer Jan, enkele brieven van haar moeder en het 'trouwboekje'. Desondanks ontstond een eerlijk, soms ontroerend beeld van de ups en downs in het leven van haar moeder. Hij, nukkig, leefde buitenshuis, zij was zorgzaam en voerde in huis de absolute heerschappij. Op den duur groeiden zij naar elkaar toe. Weer blijkt hoe groot de invloed van het familieleven op Elsschots werk is geweest, zonder dat het autobiografisch werd. Beide ouders stierven binnen hetzelfde etmaal. Dit gaf haar de prachtige openingszin in de pen. Aan het slot van haar relaas schrijft zij met recht: 'Niets in dit boek is verzonnen'. De opgenomen foto's komen uit het privé-archief de schrijfster. Een verantwoording, een bibliografie, noten en een stamboom besluiten dit sympathieke boekje. Een integer geschreven hommage aan de vrouw achter de schrijver.
Achterflap: Er is al veel geschreven over Willem Elsschot, maar zijn vrouw Fine was tot nu toe niet veel meer dan dat: de echtgenote van de beroemde schrijver. Met Fine wordt haar eindelijk de eer bewezen die haar toekomt. Dochter Ida schetst een geestig, eerlijk en ontroerend portret van haar moeder, onder meer aan de hand van enkele nooit eerder gepubliceerde brieven. Ida beschrijft de vroegste jeugd van Fine en diens zestig jaar durende relatie met Elsschot. Ze ziet in haar eigen kinderjaren de liefdevolle vader en altijd bezige, zorgende moeder, in haar meisjesjaren de norse vader en de bazige, vaak naargeestige moeder en na de oorlog een onafscheidelijk echtpaar, letterlijk tot in de dood. Het boek biedt ook weer een andere kijk op Elsschot, en op de figuren ronde de familiekring, van wie velen als personage optreden in zijn boeken.
Amsterdam, Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2007. Paperback, 159 p., ills., lit. opg.
© JannieTr, maart 2008.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten