Diane Broeckhoven – De buitenkant van Meneer Jules

Achterflap: Als de bejaarde Alice de door haar man Jules gezette koffie ruikt, staat ze op. Dit ritueel herhaalt zich elke dag. Tot ze hem op een ochtend levenloos aantreft op de sofa in de kamer – de koffie is nog niet helemaal doorgelopen. Terwijl Jules langzaam transformeert in een beeld dat uit marmer gehouwen lijkt, haalt ze herinneringen op en zegt ze dingen tegen hem, die ze niet eerder heeft kunnen of durven uitspreken. Als ze vervolgens in het reine moet komen met het verdriet en het gemis waarmee ze geconfronteerd wordt, raakt haar autistische buurjongen David op onverwachte wijze betrokken bij het verwerkingsproces. De buitenkant van meneer Jules is een ontroerend verhaal over het omgaan met gemis. 

Eerder schreef Diane Broeckhoven (1946) vele jeugdboeken, waarvan er enkele bekroond werden. Dit is haar tweede boek voor volwassenen, na Het verkeerde keelgat uit 1998. Het vervolg op het hier besproken boek heet Reiskoorts (2006), waarin Alice op reis wil, haar herinneringen achterna, weg uit de gevangenis die haar huis is geworden. Maar ze is oud en uitgeblust na de dood van haar man en haar stapjes in de wereld liggen steeds dichter bij huis. Soms komt ze zelfs dagenlang de deur niet uit en reist ze alleen nog in haar gedachten.

Steeds meer Vlaamse auteurs zorgen (bewust of onbewust) voor een zo Nederlands mogelijk taalgebruik. Ook voor Diane Broeckhoven geldt dat in deze novelle; daar zal het feit dat ze 30 jaar in Nederland gewoond heeft wel aan bijgedragen hebben.  Haar stijl is poëtisch en beeldend, maar nergens wordt het verhaal sentimenteel. Natuurlijk is Alice geschokt door deze plotselinge gebeurtenis, maar ze beseft, dat ze recht heeft op en behoefte aan het op haar eigen manier verwerken ervan, zonder direct overrompeld en buiten spel gezet te worden door anderen die de regie van haar over zullen nemen: haar zoon, de begrafenisondernemer, meneer pastoor. Ze schrikt ervan, als ze plotseling op haar autistische buurjongen David moet passen, maar uiteindelijk blijkt hij haar bondgenoot en de enige die haar op dat moment kan steunen en troosten: Dit is niet meneer Jules, dit is de buitenkant van meneer Jules. En zo ervaart ze het uiteindelijk ook. Als ze het gevoel heeft, dat alles wat Jules echt voor haar betekende bij haar binnengestroomd is om te bewaren en te koesteren en ze hem alles gezegd heeft wat nog gezegd moest worden, kan ze afstand doen van het overgebleven omhulsel.

Een mooi boekje, om nog eens te herlezen. En daarna kennis te nemen van het vervolg. Ik ben reuze benieuwd.

Antwerpen, House of Books, 2001. Geb., 78 p., isbn 90-443-0366-8.

© JannieTr, december 2007.

Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Diane_Broeckhoven

(waardering: 7,0).