Ingmar Heytze - Ademhalen onder de maan

Het is al weer enige tijd geleden dat ik op dit blog een dichtbundel besprak. Toch lees ik regelmatig poëzie. En al lijkt een dichtbundel dun, toch vraagt lezing en bespreking vaak net zo veel tijd als een lijvige roman. Maar na een paar stevige boeken (de bespreking van Alleen met de goden van Alex Boogers komt binnenkort) was ik er echt wel weer eens aan toe om even stil te staan bij de zeggingskracht van poëzie. Omdat ik al zo vaak iets van hem voorbij zag komen wat me raakte is het een bundel van Ingmar Heytze geworden. Niet de laatste, maar eentje uit 2012: Ademhalen onder de maan.

Achterflap

"bij jou vergeet ik bijna/ dat we samen maar één leven krijgen"

In Ademhalen onder de maan leeft Ingmar Heytze levens van anderen - nieuwsgierig, verbaasd en soms weemoedig - want één leven is hem te weinig. Waar staat het huis waarin je had kunnen wonen? Hoe koester je een dochter die je nooit hebt vastgehouden? Wat zijn de gedachten van de allerlaatste mens op aarde? Ademhalen onder de maan is de tiende bundel van Ingmar Heytze (1970). In 2008 ontving hij de C.C.S. Croneprijs voor zijn oeuvre.

Leeservaring

In 39 gedichten "wordt adem gehaald onder de maan". Pasgeboren of stokoud, verliefd of eenzaam, op zoek naar de warmte diep in de aarde of onderweg in de dampkring, zoals Gagarin. We worstelen wat af tussen het begin en einde van ons leven: zolang we adem halen.

Een dichtbundel lees ik in eerste instantie eerst helemaal, zonder te proberen elke gedicht meteen te doorgronden. Enkele daarvan spreken me meestal gelijk aan en die lees ik daarna nog een paar keer. Daarna is het de beurt aan de rest. Bij nauwkeuriger lezing zijn er meer die waardevol voor me zijn, maar er zijn er ook waar ik meer moeite mee heb. Tijd om de bundel weg te leggen en het later nog eens te proberen. Heel goed mogelijk dat ik met sommige nooit een klik zal krijgen, maar dat is niet erg. Gedichten lezen is voor mij vooral een gevoelskwestie en als er voldoende overblijven die iets voor me betekenen, dan is het goed. 

En die waren er ruim voldoende in deze bundel. K.K. bijvoorbeeld. Een gedicht over een huis (de afkorting komt van kosten koper) met vooruitwijzingen naar wat er allemaal gaat gebeuren met het echtpaar als ze het eenmaal gekocht zullen hebben: het zal de kopers heel wat meer kosten dan alleen geld..... 
Of Je had een potlood in je haar. Het leven achterstevoren: van de ruzie aan het einde naar de allereerste kennismaking. "Ik fietste achteruit naar het café dat net weer open ging". Alsof je opnieuw zou kunnen beginnen?
Aangrijpend is Madelief. Over een kindje dat geboren werd, maar niet levensvatbaar was. "Je bent gaan slapen bij het eerste licht. Dat mocht. Het was tenslotte je verjaardag en je kreeg twee ouders die je nooit vergaten."
Zoals vaak met poëzie hangt het van je persoonlijke situatie af welke gedichten het meest tot je spreken. Voor mij was dat:

 "Schaduwen".

Wat moet er van ons overblijven - wat van onze dagen,
nachten, alle malen dat we samen ademhalen en de plannen

die we maken. Wie kijkt er later om naar de papieren
die we nauw gezet bewaren om bestaan, bezit en plaatsen

op de eerste rij mee te bewijzen. Bij jou vergeet ik bijna
dat we samen maar één leven krijgen, dat we evengoed

op weg zijn naar ons onbestaan, voorgoed verloren
in de donkere archiefkast van de aarde. Dit is het bericht

dat ik achterlaat in een huizenhoge kluis, brandvrij,
een boodschap die verder komt dan wij - deze datum,

onze namen op de kerfstok van de tijd. wie dit leest
moet weten dat wij samen en gelukkig waren.

Meer over Ingmar Heytze op zijn website. Daar vind je ook een goede bespreking van de bundel onder Recensies (KLIK HIER).


Biografie
Ingmar Heytze (Utrecht, 16 februari 1970) is een Nederlandse dichter en schrijver. Heytze begon op 15-jarige leeftijd met dichten. Hij studeerde Algemene Letteren (tegenwoordig Taal- en Cultuurstudies) in zijn geboortestad Utrecht, met als specialisatie Communicatiekunde. In 1997 debuteerde bij met De allesvrezer en trad hij ook op tijdens de Nacht van de Poëzie. In het culturele seizoen 1999-2000 was hij de eerste "huisfilosoof" van het Utrechtse Centraal Museum. Op 5 februari 2009 is Heytze unaniem door de Utrechtse gemeenteraad benoemd tot eerste officiële Utrechtse stadsdichter, hij werd op 15 maart 2009 geïnstalleerd. Als stadsdichter schreef hij diverse gedichten waaronder Groene Daken en Middellange solo voor Jazz-a-Palooza. Hij was stadsdichter tot 2011 en toen zijn termijn afliep is er geen nieuwe stadsdichter gekozen. Hij heeft inmiddels een behoorlijk aantal dichtbundels op zijn naam staan, maar ook enkele prozawerken. (bron: Wikipedia).

Ingmar Heytze - Ademhalen onder de maan. Amsterdam, Podium, 2012. 45 pg., isbn:978-90-5759-464-9.

© JannieTr, april 2016.

Ik lees Nederlands 2016: 19/35