De 100 beste gedichten van 2017 gekozen door Francine Houben

Een Grote Poëzieprijs

De VSB Poëzieprijs is sinds 1992 dé prijs voor Nederlandstalige poëzie en bekroont jaarlijks de beste  bundel met een bedrag van € 25.000,-. De prijs kent grote laureaten als Hugo Claus, Leo Vroman, Gerrit Kouwenaar, Rutger Kopland en Anneke Brassinga. Recente winnaars zijn Ester Naomi Perquin, Ilja Leonard Pfeijffer en Hannah van Binsbergen. De VSB Poëzieprijs 2018 die in januari werd uitgereikt aan Joost Baars voor de bundel Binnenplaats, is de laatste in de reeks. Een aanpassing in het donatiebeleid van het VSBfonds dat de prijs financieel ondersteunde, maakt dat de bekroning van een bundel poëzie niet meer past in de nieuwe koers van het fonds.

Na het uitreiken van de 24^e en laatste VSB Poëzieprijs zal er ook de komende jaren een forse prijs voor de beste Nederlandstalige poëziebundel blijven bestaan. De financiering hiervoor wordt gegarandeerd door het Elise Mathildefonds en het Van Beuningen / Peterich-fonds. De organisatie blijft in handen van Poetry International. VSBfonds, dat de VSB Poëzieprijs vele jaren lang ruimhartig heeft ondersteund, draagt bij aan een fluwelen overgang.
De doorstart werd aan het begin van het uitreikingsprogramma bekend gemaakt door Bas Kwakman, directeur van Poetry International.

 'Deze Grote Poëzieprijs, en zie dat maar even als een werktitel, heeft een forse ambitie. Net als de VSB Poëzieprijs wil zij de komende jaren de kennis van en het enthousiasme voor poëzie breed bevorderen. Prioriteiten daarbij zijn trajecten binnen het middelbaar onderwijs en de presentatie van de genomineerde bundels en dichters in Nederland en Vlaanderen. De ambitie reikt echter verder. Het streven is om de prijs uit te breiden met een publiekprijs en om te zorgen voor bijzondere aandacht voor Spoken Word. In februari volgen gesprekken met een grote partner die nu al heeft aangegeven deze ambities te delen,' aldus Bas Kwakman.

Vooral het uitbreiden met een publieksprijs klinkt in mijn oren erg aantrekkelijk.

De 100 beste gedichten

In 1997 verscheen bij De Arbeiderspers De 100 beste gedichten van 1996. Dit was een bloemlezing uit de circa zeventig bundels die waren ingestuurd voor de VSB Poëzieprijs 1996. Tot op heden is De Arbeiderspers jaarlijks de bundel met de 100 beste gedichten blijven uitgeven, steeds met een andere samensteller (en voorzitter van de jury). Naast de poëzie van de 5 genomineerden staan in de bundels ook gedichten van andere dichters die in het betreffende jaar een dichtbundel uitbrachten. Voor wie op de hoogte wil blijven van de ontwikkelingen in de Nederlandse poëzie zijn deze verzamelbundels een prachtige leidraad. 

Vorig jaar was de voorzitter van de jury Francine Houben, architect en oprichter van het architectenbureau Mecanoo. Uit haar voorwoord blijkt dat ze haar taak met plezier volbracht heeft.

"Over mijn eigen vakgebied, de architectuur, zeg ik dat het alle zintuigen moet beroeren. Een gedicht kan mij eveneens beroeren: je kunt het er koud of warm van krijgen, je moet er om huilen of lachen. Als het goed in elkaar zit voel je emotie. Soms is de verbeelding zo sterk dat je geuren en kleuren ervaart. Vaak herinnert een gedicht mij aan een persoonlijke ervaring."

Als Rotterdammer komt ze in haar stad veel poëzie tegen. Ze geeft een aantal voorbeelden. De vuilniswagens waarop dichtregels staan sinds 1989, zoals die van Jules Deelder: "Hoe langer je leeft, hoe korter het duurt." Maar ook de bekende dichtregel van Lucebert: Alles van waarde is weerloos. Ze vat haar opsomming samen met de constatering:

"De dichtregels zijn overal in de stad en horen bij het straatbeeld. Ze trekken de aandacht en de Rotterdammers, onder wie ik, waarderen ze. De kracht zit 'm in het onverwachte, de poëzie pakt je te midden van je dagelijkse bezigheden en gedachten." Ze besluit met de hoop uit te spreken: "dat wij in deze bloemlezing gedichten hebben verzameld die u treffen, zoals ik word getroffen door de poëzie op straat."

Poëzieweek

De officiële poëzieweek vindt elk jaar plaats in de laatste week van januari. Volgend jaar een weekje later: 

Van 31 januari tot en met 6 februari vindt in heel Nederland en Vlaanderen de 7e Poëzieweek plaats. De Vlaamse romancier, theaterauteur, dichter, scenarist en performer Tom Lanoye dicht volgend jaar speciaal voor deze week het Poëziegeschenk 2019. Als geschenkdichter voor de Poëzieweek werd hij voorafgegaan door Anna Enquist (2013), K. Schippers (2014), Ilja Leonard Pfeijffer (2015), Stefan Hertmans (2016), Jules Deelder (2017) en Peter Verhelst (2018). Tijdens de Poëzieweek krijgen de klanten van de boekhandel bij aankoop van € 12,50 aan poëzie het Poëziegeschenk cadeau. De week staat in het teken van het thema 'Vrijheid'.

Als opwarmertje heeft Sandra (van Sandra Leest: KLIK HIER) besloten de laatste week van november als haar poëzieweek te betitelen. In de hoop dat iedereen weer eens een dichtbundel pakt en herleest, koopt of leent. En haar/zijn gedachten over een gedicht of bundel in een blogje deelt met anderen.

Ik heb de handschoen opgepakt en ben in De 100 beste gedichten van 2017 op zoek gegaan naar de gedichten die me het meest aanspreken. In Sandra's week zal ik van een aantal proberen te vertellen waarom ze me beroeren. Je hebt nog ruim een maand om je ook voor te bereiden. Dus wat let je?

© Jannie Trouwborst, oktober 2018.


Meer over de officiële Gedichtendag/-week en het Poëziegeschenk vind je HIER 

Nieuws over de nieuwe poëzieprijs (waarschijnlijk) HIER.

Chris de Stoop - Wanneer het water breekt

Bootvluchtelingen

Bootvluchtelingen: mensen die alles op het spel zetten, zelfs hun leven en dat van hun kinderen, om elders een nieuw bestaan op te kunnen bouwen. Gedwongen door oorlogshandelingen, politieke omwentelingen of vervolging vanwege religie of geaardheid. Iedereen heeft daar wel een beeld bij: van wankele bootjes met verzwakte mensen tot een aangespoelde verdronken peuter.
Toch zijn degenen die nu het nieuws beheersen met hun ellende en alle problemen die deze migratie met zich mee brengt, niet de eerste bootvluchtelingen die de wereld in rep en roer brachten. Dat waren de Vietnamese bootvluchtelingen van zo'n 40 jaar geleden. Zij vluchtten vanaf 1975 massaal uit Zuid-Vietnam toen het communistische bewind vanuit Noord-Vietnam de macht overnam en de Amerikanen definitief verdreef. Het zouden er uiteindelijk 3 miljoen worden, waarvan er 2 miljoen in Amerika een nieuwe start konden maken. De overigen kwamen in 50 landen terecht over de hele wereld. Honderdduizenden haalden het echter niet, ze verdronken of kwamen om van de honger en dorst. Soms werden ze overvallen door piraten, overvaren door grote schepen of genegeerd als ze in nood verkeerden, of bedrogen door mensensmokkelaars die wel hun geld wilden, maar geen veilige overtocht regelden.

Chris de Stoop is journalist en auteur van spraakmakende boeken. Zijn werk werd bekroond met diverse journalistieke en literaire prijzen. Vooral bekend werd hij met het ontroerende Dit is mijn hof (2015) (KLIK HIER), over de teloorgang van het Vlaamse boerenland, verteld vanuit zijn eigen perspectief als de laatste bewoner van "het hof" (de boerderij) van zijn ouders . In Zeeuws-Vlaanderen sprak dit boek enorm aan, omdat het raakvlakken (letterlijk en figuurlijk) heeft met de onteigening van de Hedwigepolder. 

De geschiedenis van Hung en Quyen 

In het meer journalistieke Wanneer het water breekt heeft hij een gezicht willen geven aan de opvarenden van een boot vol Vietnamese vluchtelingen die in 1981 door een Belgisch schip gered worden en waarvan de meesten in België een nieuw leven proberen op te bouwen. Om via hen het verhaal te vertellen over wat ze doormaakten, maar ook hoe het leven er na 37 jaar voor hen uitziet. Hij heeft daarvoor gesproken met veel van de opvarenden, maar ook met de achterblijvers in Qui Nhon. De rode draad in het verhaal vormen echter de schipper van de kleine vissersboot, Hung, en zijn dochter Quyen, die 5 jaar later via de gezinshereniging, samen met haar moeder en broertjes en zusjes, naar België komt.

Het verhaal meandert: er is aandacht voor de geschiedenis van Vietnam, vanaf de Franse overheersing tot na het vertrek van de Amerikanen, met alle nare verhalen die daarbij horen. Over de onderdrukking door het communistische bewind van de Zuid-Vietnamezen: onteigeningen, heropvoedingskampen en gevangenisstraffen. Over de kinderen van opstandigen die tot drie generaties geen universitaire studie mogen volgen en over geleerden die bij voorbaat verdacht zijn en na hun heropvoeding simpele baantjes moeten aannemen.

Wanneer het communistisch regiem na jaren de teugels wat laat varen, is het voor de vluchtelingen mogelijk (zeker als ze een andere nationaliteit hebben gekregen) voor een kort verblijf terug te keren. Bovendien zijn ze welkom omdat ze de achterblijvers ondersteunen met het in het nieuwe land verdiende geld. Ook Hung en Quyen gaan elk jaar op bezoek en Chris de Stoop gaat mee.

De verhalen

Deze achtergrondverhalen worden afgewisseld met de ervaringen van de vluchtelingen tijdens de bootreis en de voorbereidingen daarop. Niet alleen die van Hung, maar ook die van de andere opvarenden. En over hun leven na de redding. De Stoop spoort ze overal op, de meesten in België, sommigen in Amerika en een enkeling in Australië. De meeste verhalen zijn positief: de kinderen werden ingenieurs, advocaten, dokters. Van de 64 mensen aan boord komen er uiteindelijk 5 niet goed terecht. Maar de maatschappelijke status van zegt nog weinig over de heimwee waarmee niet alleen de ouderen, maar ook sommige van hun kinderen worstelen. Voor zover ze in België wonen, blijven ze elkaar opzoeken en verzorgen gezamenlijk het graf van de kapitein die hun leven redde. Tweespalt ontstaat wanneer er stemmen opgaan om te trachten alsnog vanuit het buitenland het verzet tegen het bewind te organiseren, terwijl anderen de toestand willen aanvaarden en op bezoek gaan bij hun familieleden. Soms zelfs een vakantiehuis bouwen in Qui Nhon.

Tot die laatste groep behoren Hung en zijn dochter Quyen. Hung is enorm goed opgevangen in Wichelen, een dorpje in Vlaanderen. Maar nu hij oud is, zou hij toch weer liever in zijn vissersdorp willen wonen. Ook zijn vrouw heeft heimwee, maar wil niet weg vanwege de kinderen en kleinkinderen die ze dan zou moeten missen. Maar het verhaal van zijn dochter Quyen is toch het meest treffend.

Quyen

Hoewel Quyen het helemaal gemaakt lijkt te hebben in Brussel met een sjiek en goedlopend restaurant, is het frappant, dat het nu juist zij is die na zoveel jaar ernstige emotionele problemen heeft. Maar wie naar de leeftijd kijkt waarop ze dit allemaal mee heeft moeten maken, begrijpt het beter. Ze is 10 als haar vader vlucht en haar moeder met 6 kinderen achterlaat. Moeder moet werken voor het onderhoud van het gezin, zijzelf moet voor de kleintjes zorgen en soms ook nog wat bijverdienen. Naar school gaan is afgelopen. Ze is 16 als ze met het gezin naar België mag komen en heeft dan net een vriendje dat achterblijft. In Vlaanderen stopt ze alles weg. Studeert, werkt keihard, heeft een succesvol leven en trouwt met een Belgische man. Ze is een geslaagde, goed geïntegreerde vrouw. Maar juist door de bezoekjes aan haar vaderland komt er van alles boven.

"Het is een rouwproces, het verlies van je geboortegrond. Zelfs mensen die het economisch goed hebben, voelen vaak hoe hun botten zeer doen van heimwee. Rijkdom beschermt hen niet tegen melancholie. Tot er een vorm gevonden wordt om met het verlies te leven. Maar sommigen blijven zich levenslang ontheemd voelen. Eens migrant, altijd migrant, denkt Quyen."

Ze bouwt haar vakantiehuis in Vietnam, maar beseft nu twee werelden te hebben waarin ze zich niet echt thuis voelt.

De boodschap 

Chris de Stoop schreef een belangrijk boek met deze terugblik op het leven van de Vietnamese bootvluchtelingen van zo'n 45 jaar geleden. De vergelijking met de bootvluchtelingen van nu gaat voor een deel op, zowel wat betreft de rampzalige vluchtpogingen als de opvang in mensonterende vluchtelingenkampen. Over de situatie van de huidige bootvluchtelingen zijn al eerder boeken verschenen en documentaires te zien geweest. 
Over het leven na vestiging in het nieuwe thuisland is echter nog weinig bekend. Ik weet niet of Chris de Stoop een doel voor ogen had met het schrijven van dit verhaal. Om een ander licht te werpen op de bootvluchtelingen van nu? Meer begrip te vragen, nu en straks, als ze tussen ons wonen, maar altijd heimwee zullen blijven houden?
Wat mij betreft, is die boodschap duidelijk overgekomen.

Maar veel meer dan in Dit is mijn hof spreekt hier toch vooral de journalist, betrokken weliswaar, maar niet zo betrokken als toen het over de boerderij van zijn ouders ging. Dat stelde mij wat teleur, maar dat komt alleen doordat ik andere verwachtingen had en Dit is mijn hof me dierbaar is.

Chris de Stoop - Wanneer het water breekt. Amsterdam, De Bezige Bij, 2018. Geb., 283 pg., lit. opg. ISBN:978 94 031 1980 9.

© Jannie Trouwborst, oktober 2018.

Maand van de Surinaamse literatuur: de thema's

Aan de maand van de Surinaamse literatuur deden dit jaar 8 mensen mee. Misschien waren het er meer, maar dan zonder dat ze een recensie aanleverden. In totaal werden er 19 boeken gelezen en van een recensie voorzien. Het lijkt me wel interessant om de keuze voor bepaalde genres of thema's eens nader te bekijken. Omdat het de eerste keer was dat ik deze maand organiseerde, gaf ik iedereen de gelegenheid het thema Surinaamse literatuur naar eigen idee in te vullen. Dat leverde heel verschillende boeken op, maar ook misverstanden.

Het misverstand

Dat het bij Surinaamse literatuur kan gaan over zowel fictie, non-fictie of literaire non-fictie was voor de meesten wel duidelijk. Dat het geschreven kan zijn door Surinaamse auteurs of auteurs met tegelijkertijd Surinaamse roots en Nederlandse, ook. Het werd voor sommigen pas ingewikkeld als er Nederlanders over Suriname schrijven of als Surinaamse auteurs een onderwerp kiezen voor hun romans dat (ogenschijnlijk) niets met Suriname te maken heeft of in een ander land speelt.

Samenvattend:
- Omdat het de bedoeling is, zowel de geschiedenis van Suriname, als het land zelf te leren kennen, maakt het voor mij niet uit welke auteur er wat voor soort boek over geschreven heeft.
- Omdat Surinaamse auteurs ook op literair vlak meer aandacht verdienen maakt het ook niet uit of ze Surinaamse thema's aansnijden, het verhaal in Suriname laten spelen of juist niets van dat alles.

Misschien moet ik dat volgend jaar nog maar eens duidelijker aangeven. 

Geschiedenis

Het ligt voor de hand dat we bij de geschiedenis van Suriname denken aan de tijd van de slavernij. Daar is al veel over geschreven. Toch bleef het bij twee titels met de focus daarop (Zenobia, slavin op het paleis en Hoe duur was de suiker), beiden van Cynthia Mc Leod die heel veel van het onderwerp weet en er ook veel over geschreven heeft. De naweeën van die periode komen echter onderhuids wel terug in veel van de literatuur die speelt in latere periodes.
Een verrassende titel in het kader van de historie was Boeroes, een familiegeschiedenis van witte Surinamers van Karin Sitalsing. Over arme Nederlandse boerengezinnen die rond 1850 via valse beloften naar Suriname werden gelokt.
Recentere geschiedenis wordt behandeld in de literaire non-fictie van Diana Tjin - Het geheim van Mevrouw Grünwald (WO II, interneringskampen in Suriname) en van Karin Amatmoekrim in De man van veel (over de Surinaamse vrijheidsstrijder Anton de Kom).
Allemaal verdienstelijke boeken. Mij viel wel op dat de meer recente geschiedenis (aanloop naar de onafhankelijkheid en de gebeurtenissen daarna) nog geen lezers kon trekken.

Tussen twee werelden 

Zowel voor Surinamers die naar Nederland verhuisden als voor mensen met Dubbelboed zoals Etchica Voorn het zo typerend noemt, voelt het vaak alsof ze nergens thuis zijn: ze hebben heimwee of voelen zich een buitenstaander. Er zijn nogal wat boeken gelezen over dit onderwerp, als ik zo de lijst bekijk. Naast het bovenstaande nog: Annette de Vries - Scheurbuik, Johan Fretz - Onder de Paramariboom, Ellen Ombre - Erfgoed, Karin Amatmoekrim - Tenzij de vader, Astrid Roemer - Neem mij terug, Suriname, Karin Amatmoekrim - Het gym. 

Non-fictie

Het enige echte non-fictie boek op de lijst ging over de Nederlandse Antillen:
H.M. van den Brink - Reis naar de West (1986) terwijl er toch echt wel mooie en interessante boeken over alle perioden en landstreken van Suriname bestaan. Iets om aan te denken bij de leestips voor volgend jaar.

Bevolkingsgroepen

De meeste boeken gaan over Afrikaanse slaven en de contractarbeiders uit India en Nederlands-Indië en over hun afstammelingen. Soms over de nazaten van de blanke zendelingen (zoals Mevrouw Grünewald) of de misleide Nederlandse boeren (Boeroes). Over de inheemse bevolking gaat het nauwelijks, m.u.v. Tussen Apoera en Oreala van Clark Accord. Mooi dat ook die aan bod kwam dit keer.

Antillen 

Een van de deelnemers heeft, na overleg, enkele boeken besproken die verband houden met de Antillen. En eigenlijk is dat niet zo'n vreemde gedachte. Hij stelde terecht dat Dubbelspel van Frank Martinus Arion een grootse Antilliaanse roman is. Zelf heb ik ook goede herinneringen aan Mijn zuster de negerin van Cola Debrot. We moeten de literatuur van en over de Antillen er volgend jaar dus maar gewoon bij nemen.

De verhalenbundel onder redactie van Michel van Kempen - Voor mij ben je hier bevat van alle thema's wel iets.

In het verzamelblog (KLIK HIER) vind je alle titels nog eens op een rijtje met de link naar de geschreven recensies. 

Volgend jaar weer?

Het lijkt me geweldig om volgend jaar september opnieuw aandacht te vragen voor boeken die verband houden met Suriname en de Antillen, fictie en non-fictie. In augustus wil ik een lijst met nieuwe leestips plaatsen. Lees jij ondertussen iets dat daarbij hoort of heb je een tip? Het zou fijn zijn, als je dat dan laten weten in een reactie op een van mijn blogs met het label #MSL2018. Een link naar je blogrecensie zou helemaal fantastisch zijn. Ik neem die dan over in het blog met tips in augustus.

Nu meer tips nodig? Kijk dan eens hier: Suriname en de Nederlandse Antillen vanaf 1945

Jannie Trouwborst, oktober 2018.

De winnaars van de Maand van de Surinaamse literatuur 2018

Gistermiddag heeft mijn kleindochter de loting verricht van de vier boeken die beschikbaar gesteld zijn door uitgevers voor de Maand van de Surinaamse literatuur 2018 om te verloten onder de deelnemers. En de winnaars zijn:

Gewonnen door Karin, beschikbaar gesteld door Uitgeverij Nijg & Van Ditmar:

Clark Accord - De Koningin van Paramaribo 

Samenvatting

Maxi Linder was een van de beroemdste prostituees van haar tijd. Ze was schaamteloos, welbespraakt, extravagant en onzelfzuchtig. Zeelieden en soldaten noemden haar liefkozend de 'Zwarte Koningin van de West'.
Accord beschrijft in deze veelzijdige en kleurrijke roman niet alleen op overtuigende wijze een veelbewogen vrouwenleven, hij weeft ook diverse historische gebeurtenissen door het verhaal, die van blijvende invloed zijn geweest op de geschiedenis van Suriname.


Gewonnen door Sue, beschikbaar gesteld door Uitgeverij Conserve:

Cynthia Mc Leod - No kwik in ons bos

Samenvatting

In het binnenland van Suriname wordt veel goud gevonden. Goudzoekers gebruiken bij het winnen van goud kwik, giftig materiaal en zeer schadelijk voor mens en dier. In een indianendorp wordt het broertje van de tienjarige Marisa erg ziek en naar een ziekenhuis in Paramaribo gebracht. Marisa en haar moeder gaan logeren in Bernharddorp. Marisa moet erg wennen en mist het leven in haar eigen omgeving, het tropisch regenwoud. Op de nieuwe school leest ze over Rosa Parks en Martin Luther King en de juf vertelt over de grote mars naar Washington in Amerika. Van haar buurjongen hoort ze verhalen over Gandhi en Mandela, die net als King met geweldloos verzet veel bereikten. Als er op school een filmpje vertoond wordt vermoedt ze dat haar broertje Chereo door kwikvergiftiging ziek geworden is. Ze wil bereiken dat er geen kwik meer gebruikt wordt en droomt ervan dat ze samen met Gandhi, King en Mandela in een protestmars loopt. Met illustraties van Lisa Schmidt.

Gewonnen door Sandra, beschikbaar gesteld door Uitgeverij Prometheus:

Astrid H. Roemer - Olga en haar driekwartsmaten

Samenvatting

In de familie Pericard is het traditie om de laatste week van het jaar met elkaar in het ouderlijk landhuis door te brengen. Het is december 2013. Ieder van de vier volwassen kinderen wil er meer dan anders een feest van maken en ook de huismeester heeft zijn redenen om uiterst opgewonden te zijn. De heer des huizes wil zich na het overlijden van zijn vrouw weer warmen aan hun kinderen, kleinkinderen en dier geliefden. Zijn jongste zoon komt na jaren van afwezigheid uit Frankrijk, dochter Olga stelt haar nieuwe echtgenoot voor, zelfs zijn zuster spoedt zich met haar partner over de snelweg van Luxemburg naar het uiterste noorden van Holland. Allen willen ze het jaareinde vieren zoals toen Eva Pericard nog hun hartelijke gastvrouw en moeder was. De familie is welgesteld. Niemand mag wat dan ook tekortkomen. Dan gebeurt buitenshuis in de nacht aan zee iets onverwachts en niet te vermijden incidenten herordenen definitief de stand van zaken.
Olga en haar driekwartsmaten gaat over diverse levens die zich moeiteloos bewegen naar perfectie om in de onvoorspelbaarheid van het dagelijks bestaan te stranden. Astrid H. Roemer bewijst met deze kleine roman dat zij sculpturen van taal maakt, zoals een beeldend kunstenaar materiaal bewerkt.

Gewonnen door Ali, beschikbaar gesteld door Uitgeverij Conserve:

Cynthia Abrahams - Het lot was mij gunstig gezind: openhartige gesprekken met Cynthia Mc Leod

Samenvatting

Auteur Cynthia Mc Leod verbindt al decennia de geschiedenis van Nederland en Suriname. Hiermee treedt zij in het voetspoor van haar vader Johan Ferrier, die de geschiedenis in ging als de laatste gouverneur en eerste president van Suriname. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw wordt haar naam in de literaire wereld met eerbied uitgesproken, omdat zij de geschiedenis via haar werk toegankelijk heeft gemaakt voor een breed publiek. Hierdoor heeft zij het bewustwordingsproces weten te bevorderen. Zij is in de eerste plaats een getalenteerd verteller, die volle zalen weet te boeien en haar verhaal in pakkende verteltrant op papier weet te zetten. Hierdoor zijn zowel haar toehoorders als lezers van begin tot eind gebiologeerd. In een serie gesprekken komt het beeld naar voren van de mens die Mc Leod is: ondernemend, sociaal bewogen, gedreven. Het is de eerste keer dat zij openhartig vertelt over haar leven: jeugd, schooltijd en haar loopbaan als docent, ambassadeursvrouw, cultureel attaché en schrijfster. Niet voor niets is aan haar een aubade gewijd i.v.m. haar tachtigste verjaardag (4-10-1936) op 23 oktober in de Koningskerk in Amsterdam. 

Allemaal gefeliciteerd. En als je dit keer niet gewonnen hebt? Misschien kun je dan volgend jaar een nieuwe kans wagen? Ik hoop dat iedereen er in elk van van genoten heeft en voldoende inspiratie opgedaan heeft om nog eens een boek over Suriname of van een Surinaamse auteur te lezen. Ik hoor het graag, want des te meer leestips hebben we voor volgend jaar.

In een apart blog hoop ik dit weekend nog een analyse te geven van de thema's in de 19 gelezen boeken.

Met dank aan de uitgeverijen Conserve, Nijgh &Van Ditmar en Prometheus voor het beschikbaar stellen van de boeken.

Jannie Trouwborst, oktober 2018.