Het misverstand
Dat het bij Surinaamse literatuur kan gaan over zowel fictie, non-fictie of literaire non-fictie was voor de meesten wel duidelijk. Dat het geschreven kan zijn door Surinaamse auteurs of auteurs met tegelijkertijd Surinaamse roots en Nederlandse, ook. Het werd voor sommigen pas ingewikkeld als er Nederlanders over Suriname schrijven of als Surinaamse auteurs een onderwerp kiezen voor hun romans dat (ogenschijnlijk) niets met Suriname te maken heeft of in een ander land speelt.
Samenvattend:
- Omdat het de bedoeling is, zowel de geschiedenis van Suriname, als het land zelf te leren kennen, maakt het voor mij niet uit welke auteur er wat voor soort boek over geschreven heeft.
- Omdat Surinaamse auteurs ook op literair vlak meer aandacht verdienen maakt het ook niet uit of ze Surinaamse thema's aansnijden, het verhaal in Suriname laten spelen of juist niets van dat alles.
Misschien moet ik dat volgend jaar nog maar eens duidelijker aangeven.
Het ligt voor de hand dat we bij de geschiedenis van Suriname denken aan de tijd van de slavernij. Daar is al veel over geschreven. Toch bleef het bij twee titels met de focus daarop (Zenobia, slavin op het paleis en Hoe duur was de suiker), beiden van Cynthia Mc Leod die heel veel van het onderwerp weet en er ook veel over geschreven heeft. De naweeën van die periode komen echter onderhuids wel terug in veel van de literatuur die speelt in latere periodes.
Een verrassende titel in het kader van de historie was Boeroes, een familiegeschiedenis van witte Surinamers van Karin Sitalsing. Over arme Nederlandse boerengezinnen die rond 1850 via valse beloften naar Suriname werden gelokt.
Recentere geschiedenis wordt behandeld in de literaire non-fictie van Diana Tjin - Het geheim van Mevrouw Grünwald (WO II, interneringskampen in Suriname) en van Karin Amatmoekrim in De man van veel (over de Surinaamse vrijheidsstrijder Anton de Kom).
Allemaal verdienstelijke boeken. Mij viel wel op dat de meer recente geschiedenis (aanloop naar de onafhankelijkheid en de gebeurtenissen daarna) nog geen lezers kon trekken.
Zowel voor Surinamers die naar Nederland verhuisden als voor mensen met Dubbelboed zoals Etchica Voorn het zo typerend noemt, voelt het vaak alsof ze nergens thuis zijn: ze hebben heimwee of voelen zich een buitenstaander. Er zijn nogal wat boeken gelezen over dit onderwerp, als ik zo de lijst bekijk. Naast het bovenstaande nog: Annette de Vries - Scheurbuik, Johan Fretz - Onder de Paramariboom, Ellen Ombre - Erfgoed, Karin Amatmoekrim - Tenzij de vader, Astrid Roemer - Neem mij terug, Suriname, Karin Amatmoekrim - Het gym.
Non-fictie
Het enige echte non-fictie boek op de lijst ging over de Nederlandse Antillen:
H.M. van den Brink - Reis naar de West (1986) terwijl er toch echt wel mooie en interessante boeken over alle perioden en landstreken van Suriname bestaan. Iets om aan te denken bij de leestips voor volgend jaar.
Bevolkingsgroepen
De meeste boeken gaan over Afrikaanse slaven en de contractarbeiders uit India en Nederlands-Indië en over hun afstammelingen. Soms over de nazaten van de blanke zendelingen (zoals Mevrouw Grünewald) of de misleide Nederlandse boeren (Boeroes). Over de inheemse bevolking gaat het nauwelijks, m.u.v. Tussen Apoera en Oreala van Clark Accord. Mooi dat ook die aan bod kwam dit keer.
Antillen
Een van de deelnemers heeft, na overleg, enkele boeken besproken die verband houden met de Antillen. En eigenlijk is dat niet zo'n vreemde gedachte. Hij stelde terecht dat Dubbelspel van Frank Martinus Arion een grootse Antilliaanse roman is. Zelf heb ik ook goede herinneringen aan Mijn zuster de negerin van Cola Debrot. We moeten de literatuur van en over de Antillen er volgend jaar dus maar gewoon bij nemen.
De verhalenbundel onder redactie van Michel van Kempen - Voor mij ben je hier bevat van alle thema's wel iets.
In het verzamelblog (KLIK HIER) vind je alle titels nog eens op een rijtje met de link naar de geschreven recensies.
Volgend jaar weer?
Het lijkt me geweldig om volgend jaar september opnieuw aandacht te vragen voor boeken die verband houden met Suriname en de Antillen, fictie en non-fictie. In augustus wil ik een lijst met nieuwe leestips plaatsen. Lees jij ondertussen iets dat daarbij hoort of heb je een tip? Het zou fijn zijn, als je dat dan laten weten in een reactie op een van mijn blogs met het label #MSL2018. Een link naar je blogrecensie zou helemaal fantastisch zijn. Ik neem die dan over in het blog met tips in augustus.
Nu meer tips nodig? Kijk dan eens hier: Suriname en de Nederlandse Antillen vanaf 1945
Jannie Trouwborst, oktober 2018.
Wat een bijzonder item, eigenlijk nooit een boek gelezen van een Surinaamdse schrijver. Bedankt voor de tip.
BeantwoordenVerwijderenHoi Jannie, een mooi overzicht! Als je deze maand voor de Surinaamse literatuur volgend jaar weer organiseert dan ben ik graag weer van de partij. Ik wil in ieder geval het kunstboek van Maria Sibylla Merian de komende tijd nog op mijn gemak lezen en de illustraties bekijken. Groetjes, Erik
BeantwoordenVerwijderenFijn Erik, ik reken op je. en veel plezier met Maria Sibylla Merian.
VerwijderenWat leuk dat je volgend jaar weer een maand gaat organiseren. Mocht je het thema breder trekken dan Suriname en dus ook literaire boeken en non-fictie die verband houden met de Antillen toevoegen, kan ik je Maan en zon van Stefan Brijs aanraden. Het is wel een roman, dus geen non-fictie maar speelt zich af op Curaçao. En het is werkelijk waar een prachtig boek!
BeantwoordenVerwijderen