dinsdag 12 december 2006

Vonne van der Meer - De avondboot

Korte inhoud: 

Het boek De avondboot van Vonne van der Meer borduurt voort op het gegeven van voorganger Eilandgasten (1999). Gedurende een seizoen bezoeken verschillende gasten het huisje Duinroos op Vlieland. Verbindende factor is weer de schoonmaakster die een oogje in het zeil houdt en het gastenboek waarin gasten over elkaar lezen en zelf iets schrijven. Ook komt het privé-kamertje op de eerste verdieping weer terug, en ook dit seizoen blijft de deur gesloten. Het ‘geheim’ van het kamertje wordt niet onthult, hoewel er wel over gefantaseerd wordt.


Verhaalanalyse: 

Opbouw: 
Vergelijkbaar met de Eilandgasten: eerst een hoofdstuk met een zeesterretje (schoonmaakster van Duinroos), dan genummerde hoofdstukken over enkele gasten, weer een zeesterretje, weer over enkele gasten en tot slot weer de schoonmaakster. Bindende factor is het huisje, het gastenboek, de boot waarmee ze komen en gaan. Maar dit keer speelt de werkster ook een iets grotere rol: ze klopt meestal even bij de gasten aan. 

Tijd: 
Het verhaal op zich speelt zich af tijdens één seizoen, van ongeveer april tot september. We lezen niet over alle gasten. Soms horen we in de verhalen iets over de tussenliggende gasten. In de verhalen zelf is er geregeld sprake van het ophalen van gebeurtenissen uit een verder verleden (via flash-backs). Dat verleden speelt doorgaans een belangrijke rol in het verhaal. 

Plaats en ruimte: 
Duinroos, het eiland, maar ook een deel aan wal, na het missen van de boot. Het eiland als eiland speelt ook een rol: men kan niet weg, al zou men willen. 

Perspectief en verteller: 
Er zijn nogal wat perspectiefwisselingen. Uiteraard heeft de schoonmaakster haar eigen perspectief, waarin ze de dingen op haar manier weergeeft, terwijl het in de verhalen toch iets anders blijken te liggen. Maar ook binnen de verhalen wisselt het perspectief soms van de ene naar de ander hoofdpersoon. Daar is bewust zo voor gekozen, omdat daarmee steeds duidelijk wordt gemaakt, dat mensen (die soms zeer nauw op elkaar betrokken zijn) elkaar niet zo goed begrijpen als ze zelf wel denken. Waardoor misverstanden ontstaan. 

Personages: 
Ook in deze serie verhalen wordt de schoonmaakster geen round-character. Sommige van de hoofdpersonen in de verhalen wel. Anders dan bij de Eilandgasten ontstaan de meeste problemen pas op het eiland (in de eerdere serie kwamen ze met de problemen naar het eiland); ze worden ook niet opgelost aldaar, maar de personen maken er wel een ontwikkeling door. In de verhalen treden verder nog wat bij figuren op als flat-characters. 

Verhaallijnen: 
Ook hier weer de lijn van de schoonmaakster die alles verbindt. Dat doet ook het gastenboek en het daarin gelegde beukenblad. Verder zijn de verhalen losstaand: er is geen verbinding met elkaar. Hoogstens via het thema. 

Thema: 
Een belangrijk thema is het geheim: in elk verhaal speelt een geheim (dat verraden wordt of juist verzwegen) een rol in de problemen die de hoofdpersonen doormaken tijdens hun verblijf op het eiland. De zin: wat bekend wordt, kan nooit meer ongeweten gemaakt worden, hoogstens vergeten, wordt in elk verhaal pijnlijk duidelijk. Af en toe vond ik de geheimen wel een beetje ver gezocht of te ver uitgesponnen. Daardoor vond ik dit boek minder sterk, dan Eilandgasten. 

Motieven: 
Het beukenblad, gedroogd, met alleen de nerf nog over, dat in het gastenboek lag, zal ongetwijfeld een betekenis hebben. In het eerste verhaal van de weduwnaar spelen paarden een belangrijke rol. Die kwamen ook voor in het verhaal van een andere weduwnaar uit de Eilandgasten. Ook de boot vormt een terugkerend motief, als enige vluchtweg van het eiland. 

Titel: 
De Avondboot slaat op de laatste vaart per dag, die meestal bekenden meebrengt (hier ook bekenden van Eilandgasten) of mensen nog voor de volgende nacht kan doen ontsnappen. 

Motto’s: 
Er is geen motto. 

Genre: 
Psychologische roman: de verschillende hoofdpersonen maken een ontwikkeling door. 

Stijl- en stijlfiguren: 
Heldere, suggestieve stijl: men leert de hoofdpersonen kennen via zaken die details schijnen. Juist door de perspectiefwisselingen, die de gedachtestromen van verschillende mensen weergeven, wordt de spanning opgebouwd. 

Verhouding schrijver tot de thematiek van het boek: 
Zie ook: Eilandgasten

Het boek kan ook gelezen worden zonder eilandgasten te kennen.

Vonne van der Meer - De avondboot. Amsterdam, Contact, 2001. Paperback, 9e dr. (nov. 2001, 1e dr. jan.2001). 
Gekocht via Boekwinkeltjes (samen met Laatste seizoen, 4 euro p.st.)

Gelezen: december 2006.

© JannieTr, december 2006

Geen opmerkingen:

Een reactie posten