Rachid Benzine - Nour, waarom zag ik het niet aankomen?

Op een dag is ze weg, haar vader onwetend en radeloos achterlatend. Na enkele weken ontvangt hij een brief: ze is vertrokken naar Irak om te trouwen met een krijgsheer van IS. Ze legt hem uit dat ze zijn verdriet en onbegrip begrijpt, maar dat haar overtuigingen voortkomen uit de waarden die hij haar zelf heeft bijgebracht. Dat ze er alleen op een andere manier invulling aan geeft, dan hij zou doen.

Het is het begin van een moeizame en hartverscheurende briefwisseling tussen een wanhopige vader en zijn geradicaliseerde dochter. Al is de toon soms fel, de liefde voor elkaar blijft hen verbinden. Die ligt tevens ten grondslag aan de voortdurende pogingen van beiden om de ander te overtuigen van zijn/haar gelijk. Hij probeert haar over te halen terug te keren, zij zou willen dat hij naar Irak komt.

In een kleine 120 pagina's weet Benzine alle kanten van dit schijnbaar onoplosbare probleem te belichten door middel van twee onvergetelijke hoofdpersonages, die in de beleving van hun geloof een totaal andere richting kiezen. In de brieven krijgen de argumenten van beide zijden een stem: wat is propaganda, hoe reageert de omgeving van de vader (zowel geloofsgenoten als westerlingen), waarvoor sluit zijn dochter haar ogen, welke idealen heeft ze en wat vindt ze bij haar broeders en zusters in Falluja dat ze in Europa niet vond, is haar vaders getheoretiseer belangrijker dan haar dadendrang? Maar de vraag die blijft knagen bij de wanhopige vader is: waarom zag ik het niet aankomen?

Een verhelderend boek over de verschillen tussen een liberale islam en een extremistische. Een briefroman is daar een prima medium voor. Een aangrijpend boek ook. Het is onmogelijk het tussentijds weg te leggen, zo hartverscheurend is het relaas van beiden. En dan wordt er in het verre Falluja ook nog een dochtertje geboren....

De Franse schrijver Rachid Benzine (1971) is docent, islamoloog en onderzoeker bij het fonds Paul Ricoeur. Benzine is een van de bekendste pleitbezorgers van een liberale islam. Hij tracht in zijn werk een islam uit te denken die aansluit bij onze tijdgeest.
 
Op de binnenflap valt nog te lezen:
'Een paar jaar geleden hoorde ik Rachid Benzine spreken voor een volle zaal in Brussel, voornamelijk jonge mensen die van overal kwamen. Toen al viel het me op hoe gemakkelijk hij zich tot jongeren richtte. Hij was betuttelend noch schofferend, hij sprak tot hen als de jonge, intelligente mensen die ze waren, met wie hij een paar ideeën wilde delen. Als Benzine één verdienste heeft, dan is het wel dat hij jongeren geen cadeaus doet. Ze moeten niet volgen, maar zelf zoeken en denken.'
Rachida Lamrabet.

En op die houding is ook dit verhaal gebaseerd.

Rachid Benzine - Nour, waarom zag ik het niet aankomen? Vert. uit het Frans door Katelijne de Vuijst. Kalmthout, Polis, 2017. Pb., 117 pg. isbn:978-94-6310-238-4

© Jannie Trouwborst, februari 2017.