Auke Hulst - Jij en ik en alles daartussenin

Nog niet zolang geleden deed Auke Hulst (KLIK HIER) op Facebook zijn beklag: het heeft er de schijn van dat de genomineerden voor alle literaire prijzen steeds uit dezelfde vijver gevist worden. Nu moet ik toegeven dat het daar wel op lijkt en dat het voor nieuwe schrijvers, hoe goed ze ook schrijven, erg moeilijk is om daar tussen te komen. "Een prijs dat hoeft niet, maar al sta ik maar eens op een longlist", schreef hij. Auke Hulst is inmiddels (na 6 boeken) toch geen onbekende meer. Vooral zijn romans Kinderen van het ruige land en Slaap zacht, Johnny Idaho zijn goed ontvangen. Ik was al langer van plan eens iets van hem te lezen. Dit was dus precies de aanmoediging die ik nog nodig had.

Samenvatting

‘Ik kijk altijd naar je. Ik ben er áltijd. Soms voel je het en sta je plots stil. In een kamer, of halverwege een trap, je adem ingehouden.’
Loslaten is niet eenvoudig. Zeker niet voor de zwijgzame gitaarbouwer Max Herder. Nadat zijn grote liefde hem in de steek heeft gelaten, blijft hij haar geobsedeerd volgen. Van nabij, maar ongezien. Totdat zij op een sneeuwwit Ameland een romantisch kerstweekend beleeft met haar nieuwe vlam. Alles wat ze daar zegt en doet, confronteert Max met de frictie tussen zijn dromen en de realiteit. Heen en weer geslingerd tussen verlangen en afkeer doolt hij door herinneringen die langzaam ondermijnd worden.
Jij en ik en alles daartussenin is een poëtische en hypnotiserende roman over onmacht en obsessie, liefde en seks, illusie en werkelijkheid (achterzijde boek).

Leeservaring

Ter kennismaking koos ik voor zijn debuut: Jij en ik en alles daartussenin. Vooral vanwege het bijzondere perspectief: een overleden hoofdpersoon. Omdat dat al vroeg in het verhaal duidelijk wordt, denk ik niet dat ik iets wezenlijks verklap voor wie het nog lezen wil. Max Herder volgt zijn voormalige geliefde vanuit het hiernamaals. Het wrede daarvan is, dat hij geen wezenlijk contact kan maken: hij heeft geen lichaam, maar ziet en hoort wel alles en heeft ook emoties. Vooral verdriet, jaloezie en wanhoop maken hem radeloos.

Aanvankelijk zien we de hele voorgeschiedenis vanuit de door Max beschreven herinneringen. Hoe het stel elkaar leert kennen, hoe er een sterke liefde lijkt te groeien, maar ook hoe onverwacht Sarah de relatie verbreekt. En hoe ontzettend moeilijk Max het vindt dat te accepteren. Als hij op een avond teveel heeft gedronken en toch in zijn auto stapt, verongelukt hij. Vanaf dat moment volgt hij Sarah en hoewel hij liever levend bij haar was gebleven, troost hij zichzelf een beetje met de gedachte dat ze verdrietig lijkt om zijn dood.

"Uiteindelijk kwam jij. Ze hadden mijn lichaam in een nette zak gepropt. Ze ritsten de zak open bij mijn hoofd. Het verbaasde me dat je zoveel tranen had. Ik had verwacht dat je dat kostbare goed niet zo rijkelijk aan mij zou vergooien. Ik wilde je aanraken, maar ik kon het niet. Het was niet dat ik niets voelde. Alleen de fysieke dingen niet. De ándere pijn - losgescheurd te zijn van jou - kwam alleen maar harder door. Ik besloot voor altijd bij je te blijven."

Maar al kan hij veel zien: hij kan niet haar gedachten lezen. Als ze Kerst viert in hun vakantiewoning met haar nieuwe vriend hoopt hij te horen dat ze hem niet kan vergeten, nog steeds van hem houdt, meer dan van haar nieuwe vlam. Maar hij hoort en ziet tot zijn verbijstering heel andere dingen en als lezer word je nog maar eens geconfronteerd met de eenzijdige zienswijze van een ik-verteller.

De stijl is gevoelig, poëtisch, vol symboliek. Hypnotiserend staat er op de achterkant. Ook dat klopt. Je gaat er zonder problemen in mee, dat hij dit alles zo beleeft na zijn dood. De laatste alinea is een van de mooiste, maar die zou je zelf moeten lezen. Dus dan nog maar een stukje dat daar vlak voor staat (hij vlucht weg, steeds sneller, het heelal in):

"Nederland wordt Nederland, half bedekt door een witte donslaag. Wolken en sneeuw. Nóg sneller ga ik. De Aarde is groot en ik haat haar. Dan is het een blauwe speldenknop. Dan niets meer. Ik beweeg dwars op het ecliptisch vlak, de leegte in. De zon wordt een ster, die nog maar net iets groter is dan andere. Dan is ze klein en onbeduidend. Ik drijf in een niets wat zich naar alle kanten uitstrekt. Het hart van een bol die is gemaakt van sterrenlicht. Ik heb zoveel van je gehouden. Zoveel. Bij jou bestond heel mijn wezen uit weke delen, waardoor het gemakkelijk aan repen te snijden was. De eerste lichtjaren zal ik huilen zonder stem. Dan zal het zijn als een dood binnen de dood. Maar misschien dat ik je ergens, in de eeuwigheid, vergeten kan. Nooit meer die naam in mijn hoofd. Sarah."

De recensies waren over het algemeen redelijk positief. Er zijn zeker opmerkingen te maken bij dit debuut. Maar Auke Hulst heeft wel aangetoond dat hij schrijven kan. Dat werd ook opgemerkt in de recensie geschreven door Daan Stoffelsen van Recensieweb (KLIK HIER). Reden genoeg dus om me in de toekomst ook maar eens te wagen aan Kinderen van het ruige land.

Auke Hulst - Jij en ik en alles daartussenin. Amsterdam, Meulenhoff, 2006. 157 pg., isbn:978-90-290-7822-7.

© JannieTr, maart 2016. 
Ik lees Nederlands 2016: 14/35.