Fidan Ekiz - Hoelang nog zwijgen

"Het essay voor de 13de Maand van de Geschiedenis, met het thema Grenzen, wordt geschreven door Fidan Ekiz (Rozenburg, 1976). De Nederlandse journaliste en documentairemaakster zal in het essay aan de hand van persoonlijke ervaringen het verloop van migratie en assimilatie binnen de Nederlandse samenleving schetsen, vanaf de aankomst van haar Turkse ouders in Nederland tot aan de spanningen en tegenstellingen vandaag de dag."  

Aldus de aankondiging eerder dit jaar. Inmiddels is de Maand van de Geschiedenis (oktober) alweer voorbij. Ik kocht het boekje, las het en begreep haar betoog, herkende veel van wat er nu in Nederland gebeurt. Ik las ergens dat het een verkenning is voor een uitgebreider boek over dit onderwerp, dat naar verwachting eind 2017 bij Podium zal verschijnen. Ook dat zal ik met belangstelling lezen, want ze brengt de dilemma's en zorgen waar Nederland mee worstelt goed onder woorden. En geeft ook de aanzet voor een oplossing, zoals de ondertitel al zegt: 'Pleidooi voor het radicale midden'.

In 2009 maakte Fidan samen met Kees Schaap voor de VARA de vijfdelige documentaireserie Veerboot naar Holland (VARA) over het emigratieverhaal van enkele Turkse gezinnen, waaronder dat van haarzelf. De documentaire werd bekroond met de Erasmus EuroMedia Award en de Rotterdamse Persprijs. Het is een aangrijpende documentaire die me nog helder voor de geest staat. 

In dit essay gaat Fidan Ekiz bij zichzelf te rade. Hoe is het mogelijk dat het ooit zo vrije Nederland, waar ze opgroeide als dochter van twee Turkse immigranten, zo veranderd is? Hoe komt het dat haar vader zich hier niet langer welkom voelt? En vooral, wat moeten we doen om het tij te keren?

Uit haar inleiding:

"Ik maak me grote zorgen over de verdeeldheid en de spanningen in Nederland. Steeds meer komen bevolkingsgroepen tegenover elkaar te staan en iedereen lijkt bang voor elkaar en voor wat er dreigt te komen. Het voelt alsof haat en uitsluiting aan de winnende hand zijn. Het grote gebrek aan verbondenheid geeft een nog groter gevoel van onveiligheid nu terreurdreigingen en aanslagen het dagelijks leven zijn gaan domineren. Niets doen is geen optie in deze tijd."
(......)
"Ik vind het zorgwekkend dat een grote meerderheid in dit land zijn stem niet laat horen omdat men bang is voor racist, islamofoob, radicale moslim, boze burger of tokkie te worden uitgemaakt. Juist nu is er meer dan ooit behoefte aan die zwijgende meerderheid, aan de gematigde stem. Dat is de enige manier om te voorkomen dat zaken alleen maar van één kant worden belicht. Alleen zo kan de polarisatie een halt worden toegeroepen."

Ook ik ben er van overtuigd dat er een zwijgende meerderheid bestaat die niets liever wil dan verbinden, naar elkaar luisteren, oplossingen zoeken die aan een ieder recht doen. Polarisatie zal onze samenleving alleen maar verzwakken en nog meer  tot prooi maken voor terreur en onvrijheid. Want waarom zwijgt deze meerderheid? Omdat ze geïntimideerd wordt door de grote schreeuwers, overtuigd van hun absolute gelijk. Toch is wegkijken en weglopen niet langer een optie. 

Ik kan het niet zo goed verwoorden als Fidan Ekiz. Het is maar een dun boekje, maar wel belangrijk. Lees het, als je de kans krijgt en probeer in gesprek te gaan/blijven met je medemens. Het is de enige manier.

Fidan Ekiz - Hoe lang nog zwijgen? Pleidooi voor het radicale midden. CPNB, 2016. ISBN: 978-90-5965-400-6. 

© Jannie Trouwborst, november 2016

Ik lees Nederlands 41/35.