Judith Koelemeijer - Hemelvaart

15 augustus 1985, Maria Hemelvaart, is de dag die het leven van Judith Koelemeijer voorgoed een totaal andere wending zal geven. En niet alleen dat van haar, blijkt uit haar doordachte en integere boek over het verlies van haar vriendin Annette door een noodlottig ongeval. Op de laatste dag van wat eigenlijk een fantastische vakantie is geweest.

Het eindexamen is achter de rug, iedereen is geslaagd, het echte, vrije leven kan beginnen. En hoe kun je dat beter vieren dan met een avontuurlijke zomervakantie op een Grieks eiland? Zes meiden van rond de 18 jaar nemen het vliegtuig en de veerboot naar Paros. Ze installeren zich op de camping en "gaan helemaal los", al verstaat niet iedereen daar hetzelfde onder. Eigenlijk kennen ze elkaar niet zo heel goed, alleen Annette en Judith waren al echte vriendinnen voor de vakantie. Hoewel? Na het noodlottige ongeval blijft Judith met zoveel vragen zitten, dat ze zelfs daaraan gaat twijfelen.

Judith vertelt het tragische verhaal in 5 delen die samen 25 jaar omvatten. In elk deel worden stapjes gezet: in het levensverhaal van iedereen die de gevolgen van het ongeluk moet zien te verwerken en in het vinden van antwoorden op de vragen waarmee niet alleen Judith blijkt te worstelen.

Al gaat het in dit boek om een autobiografisch verhaal, het verwerkings- en rouwproces zal voor velen herkenbaar zijn. Intens verdriet, schuldgevoelens, vluchtgedrag, depressies, niets blijft de achterblijvers gespaard. Judith breekt haar studie af, zwerft een paar jaar rond, keert tijdelijk naar Paros terug. Corrie en Rein, de ouders van Annette, verkopen alles, zeggen hun baan op en vertrekken naar ook Paros, om daar te gaan wonen. Ze vinden er uiteindelijk niet wat ze hoopten, maar groeien in de verwerking van hun verlies gelukkig niet uit elkaar. Hun zoon Hans voelt zich niet gezien in zijn verdriet om zijn zus en leidt een poos een losgeslagen leven. 

Als Judith na verloop van jaren haar leven weer een beetje op de rails heeft, bekijkt ze het begin van het verhaal over Annette dat ze in de maanden na het ongeluk schreef. Ze weet dat ze er iets mee zal moeten doen om echt afscheid te kunnen nemen. Na overleg met de ouders van Annette besluit ze 25 jaar na die fatale dag opnieuw op onderzoek uit te gaan en alle betrokkenen op te sporen om met ze te praten: de vriendinnen van vroeger en de jongens die bij het ongeluk betrokken waren. Van broer Hans en de ouders van Annette wil ze meer weten over de Annette van voor het ongeval. Bij Griekse rechtbanken vraagt ze de stukken op, in Duitsland gaat ze op zoek naar de bij het ongeluk betrokken jongens. 

Wat haar opvalt is dat herinneringen kunnen verschillen en dat verhalen soms een eigen leven gaan leiden. Zoals verhalen die voor de betrokken het prettigst aanvoelen: dat het zo moest zijn, dat het de schuld van anderen was. Maar ze ontdekt ook dat ze maar één van de velen is die zich schuldig voelen, als ze achteraf bedenken hoe de dramatische afloop voorkomen had kunnen worden.

Een sentimenteel drama is het zeker niet, wel een aangrijpend verhaal. Niet alleen vanwege de dood die soms zo onverwacht en onverschillig toeslaat, maar ook door te laten zien, welke impact zoiets op iedereen heeft die er op de een of andere manier bij betrokken was, ook na 25 jaar nog. En daarbij is het zo goed geschreven dat je soms bijna vergeet dat je geen fictie leest, maar een puur en soms spannend verhaal over de werkelijke en persoonlijke gevolgen van een niet-te-ontkennen tragische gebeurtenis. 

Judith Koelemeijer - Hemelvaart, op zoek naar een verloren vriendin. Amsterdam, Atlas/Contact, 2013. Pb, 271 pg., isbn:978-90450-2182-9.

© Jannie Trouwborst, maart 2017.

Judith Koelemeijer (1967) is schrijver van literaire non-fictie. Met haar debuut de familiegeschiedenis Het zwijgen van Maria Zachea in 2001 oogst ze veel succes. In 2008 verschijnt de levensbeschrijving van Anna Boom en in 2013 het autobiografische verhaal Hemelvaart, wederom bestsellers. Op dit moment werkt zij aan de biografie van de Joodse Etty Hillesum (1914-1943) die in 2020 zal verschijnen bij Uitgeverij Balans. Een deel van de opbrengsten van Hemelvaart komt terecht in een fonds ter nagedachtenis aan haar vriendin Annette Sierhuis ( KLIK HIER).